NUMARALI
HADİS-İ ŞERİF:
حَدَّثَنَا
أَحْمَدُ
بْنُ
حَنْبَلٍ
حَدَّثَنَا
عَبْدُ
الرَّزَّاقِ
حَدَّثَنَا
مَعْمَرٌ
عَنْ
هَمَّامِ
بْنِ
مُنَبِّهٍ
قَالَ هَذَا
مَا
حَدَّثَنَا بِهِ
أَبُو
هُرَيْرَةَ
عَنْ رَسُولِ
اللَّهِ
صَلَّى
اللَّهُ
عَلَيْهِ
وَسَلَّمَ
وَقَالَ
رَسُولُ
اللَّهِ
صَلَّى
اللَّهُ
عَلَيْهِ
وَسَلَّمَ
أَيُّمَا
قَرْيَةٍ
أَتَيْتُمُوهَا
وَأَقَمْتُمْ
فِيهَا
فَسَهْمُكُمْ
فِيهَا
وَأَيُّمَا
قَرْيَةٍ
عَصَتْ اللَّهَ
وَرَسُولَهُ
فَإِنَّ
خُمُسَهَا
لِلَّهِ
وَلِلرَّسُولِ
ثُمَّ هِيَ
لَكُمْ
Ebü Hureyre Rasûlullah
(s.a.v.)'in (şöyle) buyurduğunu haber vermiştir:
"Herhangi bir
memleket'e varır da orada ikamet ederseniz, hisseniz oradadır. Hangi belde de
Allah'a ve Rasûlüne isyan ederse o beldenin beştebiri Allah'a ve Nebi'ye
aittir. Sonra o (geri kalanı da) sizindir."
İzah:
Müslim, cihâd
Kadi Iyâz'ın beyanına
göre, Rasulullah'ın buradaki ilk cümlesinden murad ihtimal ki fey dır. ikinci
cümle ile de ganimeti kasdetmiş olacaktır. Âlimler fey ile ganimet arasında
fark görmüşlerdir.
Fey: Küffarın çekilip
gitmesi veya m üsl um anlarla sulh yapmaları neticesinde onlardan harpsiz
darbsiz alınan mallardır. Bu mallar beştebir ayrılmaksızın müslümanların
yararına sarfolunur.
Ganimet: Küffarla harb
ederek alınan mallardır. Bunların hükmü beşe taksim edilerek, biri Allah ve
Resulünün hakkı olmak üzere ayrıldıktan sonra geri kalanı gaziler arasında
taksim olunmaktır. Bazan fey' ve ganimet kelimeleri müteradif olarak aynı
manada kullanıldıkları gibi fey'; dönüş ve gölge manalarınada gelir.
Fey'in beşe taksim
edilmeyeceğine kail olanların delili, bu hadistir. İmam Şafiîyegöre, fey'de
beşe taksim edilir. İbni'l-Münzir: "Şafiîden önce fey'in beşe taksim
edileceğini söyleyen hiç bir âlim bilmiyoruz!" demiştir.[Davudoğlu
AhmedSahih-i Müslim, Tercüme ve şerhi VIII 500.]